Toenemende geopolitieke spanningen en cyberdreigingen zetten de veiligheid van onze noodzakelijke infrastructuur onder druk. Daarom heeft staatssecretaris Aartsen het OFL gevraagd om samen met ProRail en het ministerie van Defensie de kwetsbaarheid van het spoorsysteem in kaart te brengen. In het adviesrapport concludeert Van der Maat dat het spoorsysteem jarenlang is ingericht op efficiëntie en stiptheid, maar onvoldoende is voorbereid op sabotage en cyberaanvallen. Recente incidenten in Europa laten zien dat de dreigingen reëel zijn. Het huidige beleid gaat uit van incidentele, niet-moedwillige storingen door bijvoorbeeld slecht weer, maar die focus voldoet niet meer.
Volgens het advies is nu handelen noodzakelijk. Uitstel vergroot onze kwetsbaarheid. Daarvoor zijn extra investeringen onvermijdelijk. Van der Maat adviseert een startpakket van minimaal € 600 miljoen voor drie typen maatregelen:
- Verhogen van de beveiliging: beter toegangsbeheer, slimme detectiesystemen, monitoring van digitale systemen en extra anti-drone maatregelen bij kritieke locaties;
- Versterken van de continuïteit: mobiele noodsystemen voor snelle hervatting van treinverkeer, meer reserveonderdelen, voldoende herstelcapaciteit en draaiboeken voor grootschalige incidenten;
- Vergroten van de militaire capaciteit: meer rangeerruimte in havengebieden, langere sporen voor treinen van 740 meter, verwijderen van obstakels langs het spoor en efficiëntere grensovergangen.
Veel maatregelen versterken niet alleen de militaire capaciteiten. Investeringen in langere treinen, meer rangeercapaciteit en een grotere betrouwbaarheid komen ook het reguliere goederen- en personenvervoer ten goede.
Christophe van der Maat, voorzitter OFL: “De hybride dreigingen waar Europa mee te maken heeft, gaan voorlopig niet verdwijnen. Het is niet de vraag óf maar wannéér we te maken krijgen met sabotage aan onze vitale infrastructuur. Dreigingen worden alleen maar complexer en impactvoller. Afwachten is dus geen optie. Daarom is onze oproep glashelder: investeer nú in de weerbaarheid en militaire mobiliteit van het spoor. Want een samenleving die haar spoor laat stilstaan, zet ook haar veiligheid en vrijheid op het spel.”
> Lees het rapport
> Lees de reactie van Staatssecretaris Aartsen op het rapport
Brede Weerbaarheidstafel - Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving
Dit adviesrapport is in korte tijd tot stand gekomen in samenwerking met deskundigen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, ProRail en Defensie. Dit advies vormt de eerste opbrengst van de Brede Weerbaarheidstafel. Deze wordt op verzoek van de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat door het OFL ingericht door Christophe van der Maat. Het doel is om adviezen te ontwikkelen voor het versterken van de weerbaarheid van noodzakelijke infrastructuur binnen de IenW thema’s.